Kiedy są mikołajki?

Na mikołajki z niecierpliwością czekają zarówno najmłodsi, jak i nieco starsi. W końcu któż nie lubi otrzymywać prezentów? Kiedy dokładnie obchodzimy mikołajki i skąd wziął się zwyczaj wręczania tego dnia podarunków? Poniżej kilka informacji. Zachęcamy do lektury!

Mikołajki, czyli święto Mikołaja ‒ kiedy obchodzimy?

Mikołajki, czyli dzień Świętego Mikołaja, obchodzimy na początku grudnia, a dokładniej, 6 grudnia. Jest to święto stałe, co oznacza, że co roku obchodzone jest tego samego dnia ‒ 6 dnia grudnia. W 2022 roku mikołajki obchodzić będziemy we wtorek, w 2024 w środę.

Mikołajki ‒ pochodzenie święta

Sama nazwa pochodzi od biskupa Miry, Mikołaja, który słynął z dobroci i wspierania bliźnich. Mikołaj urodził się w mieście Patara (tereny dzisiejszej Turcji), w pobożnej rodzinie. Był długo wyczekiwanym jedynakiem. Swoje życie poświęcił Bogu, wstąpił do seminarium, wybrany został biskupem Miry. Biskup troszczył się o byt materialny swoich wiernych, zawsze służył im pomocą.

Święty Mikołaj - legendy i opowieści

Zwyczaj wręczania prezentów przez Świętego Mikołaja wywodzi się ze średniowiecznych legend, w szczególności tej o trzech córkach.

Gdy Mikołaj nie był jeszcze biskupem, jeden z sąsiadów kpił z jego pobożności i dobroci. Pech chciał, że sąsiad, który do tej pory cieszył się ogromnym bogactwem, popadł w skrajną nędzę. Stał się tak biedny, że nie było go stać na posag dla trzech córek. Panien bez posagu nikt nie chciał, ojcu pozostało więc tylko jedno rozwiązanie, postanowił sprzedać kobiety do domu publicznego.

Mikołaj wziął sprawy w swoje ręce. Przez trzy kolejne noce wrzucał do domu sąsiada po jednym woreczku z pieniędzmi. Dzięki temu kobiety otrzymały posag i uniknęły niezwykle przykrego losu. Sąsiad dowiedział się o wspaniałomyślności Mikołaja, od tej pory, był niezwykle wdzięczny i nigdy już nie drwił z młodzieńca.

Woreczki dla panien wpadały do skarpet zawieszonych przy kominku. Dziś także Mikołaj umieszcza prezenty w dużej skarpecie przy kominku lub w obuwiu. W życiu świętego Mikołaja zdarzyło się wiele wyjątkowych historii.

Kult Świętego Mikołaja

Mikołajki stały się jeszcze bardziej popularne dzięki przedstawieniom wystawianym w X wieku. Przedstawienia, dramaty liturgiczne o życiu świętego Mikołaja były sławne w całej Europie.

W XVI wieku w kalendarzach protestanckich zachowano nazwę Dzień Mikołaja (nazwę święto zastąpiono Dniem Mikołaja).

W kościele katolickim kult świętego Mikołaja sięga aż IX wieku. Już wtedy święto Mikołaja uznawano za godne przygotowanie do świąt Bożego Narodzenia.

Co ciekawe do XIX wieku z okazji dnia Mikołaja przysługiwał wolny od pracy. W 1969 roku w Kościele katolickim dzień św. Mikołaja przestał być dniem wolnym, a zmienił się we wspomnienie dowolne.

Dziś także powstają kościoły pod wezwaniem Świętego Mikołaja, fundacje, szkoły. Wizerunek św. Mikołaja, renifery to także znak, że święta Bożego Narodzenia zbliżają się wielkimi krokami. 

Dzień Świętego Mikołaja

Zgodnie ze źródłami polskimi, ale też austriackimi, czeskimi, niemieckimi zwyczaj obdarowywania prezentami znany był już w XV wieku. Mikołaj późnym wieczorem 5 grudnia przynosił dzieciom prezenty z okazji święta, które sam obchodził. Grzeczne dzieci obdarowywał owocami, cukierkami, orzechami, ciastkami. Niegrzeczne uderzał pastorałem.

Gdy Mikołaj się spóźniał, dzieci dawały mu znać, że czekają. W Holandii zachowały się zapisy o ustawianiu butów przy kominku. W Czechach dzieci wieszały skarpety na ramach okiennych, a w Austrii kładły buty na parapecie. Święty Mikołaj wyczekiwany był przez każde dziecko.

A czy wyglądał tak samo, jak dziś przedstawiany jest w kulturze masowej? Współczesny wizerunek Mikołaja nieco różni się wcześniejszego. Kilka wieków temu atrybutami Mikołaja były długa, czerwona szata biskupia, pastorał, siwa broda, mitra. 

Mikołajki w Polsce

Kiedy zwyczaj wręczania prezentów pojawił się w Polsce? Zgodnie z tym, co podają źródła, zwyczaj wręczenia upominków w nocy z 5 na 6 grudnia praktykowany jest od XVI wieku. Jak już wspomnieliśmy powyżej, w nocy z 5 na 6 grudnia wszyscy, a w szczególności dzieci, czekają na prezenty. Prezenty zazwyczaj chowane są w butach ‒ często maluchy ustawiają je w korytarzu. Mikołaj może też zostawić niespodzianki w dużych skarpetach, a także przy łóżeczku.

Mikołajkowe prezenty często też rozdawane się w przedszkolach i szkołach. Mikołaj obdarowuje maluchy prezentami, rozmawia z nimi, pyta, które dziecko było najgrzeczniejsze. Mikołajkowe zwyczaje to przedsmak Bożego Narodzenia.

Co więcej, 6 grudnia mamy imieniny Mikołaja, swoje święto obchodzi każdy z mężczyzn noszących imię Mikołaj.

Mikołajki na świecie

W Polsce mikołajki obchodzimy w nocy z 5 na 6 grudnia. Kiedy mikołajki obchodzone są w innych państwach? W Niemczech, w Hiszpanii i we Włoszech omawiane święto także przypada 6 grudnia (we Włoszech prezenty wręcza wiedźma Befana). W Holandii Mikołaj wędruje od 11 listopada do 5 grudnia. W Islandii mikołajki trwają aż 13 dni! Dzieci Trolli nazywane Jólasveinar przez 13 dni przed Bożym narodzeniem zostawiają maluchom w butach drobne upominki.

Co kupić na mikołajki?

Co kupić na mikołajki bliskiej nam osobie? Prezenty z okazji mikołajek zazwyczaj są dość skromne, droższe prezenty wręczamy w Boże Narodzenie. W butach zazwyczaj znajdujemy słodycze, kosmetyki, skarpetki, rajstopy. W związku z tym, że mikołajki są pod koniec roku, często w butach znajdują się kalendarze. Maluchy dostają zabawki, pluszaki, gry planszowe, ubrania, kolorowanki oraz bajki.

List od Mikołaja - mikołajkowy prezent dla dużych i małych

Doskonałym prezentem mikołajkowym będzie list od Mikołaja. Personalizowana korespondencja z samej Laponii to nietuzinkowa niespodzianka zarówno dla najmłodszych i nastolatków, jak i dla osób dorosłych, na przykład dla drugiej połówki znajomego czy pracowników firmy.

W pięknie przygotowanym liście, który dotrze do adresata za pośrednictwem tradycyjnej poczty, można przekazać kilka miłych słów, wyrazić swój podziw i uznanie, powiedzieć, co w danej osobie cenimy najbardziej. W przypadku, gdy list skierowany jest do dziecka bądź nastolatka, Mikołaj może nawiązać do hobby, pochwalić za sukcesu czy za to, że maluch był bardzo grzeczny.

Mikołajki - wyjątkowy Dzień Mikołaja

W Polsce mikołajki obchodzimy 6 grudnia. W nocy z 5 na 6 grudnia Mikołaj zostawia w butach, skarpetach lub przy łóżeczku, upominki zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Mikołajki obchodzone są na części biskupa z Miry Mikołaja, który troszczył się o ubogich i zawsze służył im pomocą. Z okazji mikołajek zazwyczaj wręczamy dość skromne prezenty, droższe upominki wręczamy w Boże Narodzenie.

Pamiętajmy, że każdy z nas, i to nie tylko 6 grudnia, może być świętym Mikołajem.