Kolędy
02.03.2022
Śpiewanie kolęd to jedna z popoularniejesych tradycji bożonarodzeniowych. Po wieczerzy wigilijnej niemal w każdym domu rozlega się dźwięk olęd. Kolędy spiewane są także w kościołach i kaplicach. Co jeszcze warto wiedzieć na ten temat? Zachęcamy do lektury!
Kolędy - co warto wiedzieć?
Dawniej za kolędy uznawano radosne pieśni noworoczne, które śpiewane były na część gospodarza. Pieśni przekazywały życzenia i pozdrowienia. Aktualnie kolędy to pieśni o tematyce bożonarodzeniowej, opowiadające o narodzinach Dzieciątka Jezus.
Autorem pierwszej kolędy był Święty Franciszek z Asyżu. Kolędy śpiewane były w zorganizowanej przez świętego szopce bożonarodzeniowej.
Pastorałki
Odmianą kolędy jest pastorałka. W pastorałkach, oprócz wątku religijnego poruszane są także wątki obyczajowe i regionalne. Pastorałki zazwyczaj utrzymane są w tonie sielankowym. Wśród popularnych pastorałek wymienić między innymi możemy Jezus malusieńki czy Oj, maluśki, maluśki.
W przeciwieństwie do kolęd pastorałki nie są przeznaczone do śpiewania w kościele.
Do kiedy można śpiewać kolędy?
Zgodnie z tradycją kościoła katolickiego, śpiewanie kolęd rozpoczyna się w nocy z 24/25 grudnia, czyli podczas mszy pasterskiej - pasterki. Kolędy śpiewamy do święta Chrztu Pańskiego, czyli niedzieli po 6 stycznia. W polskiej tradycji dopuszcza się jednak śpiewanie kolęd do Święta Ofiarowania Pańskiego, czyli do 2 lutego.
Kolędy polskie
Jakie kolędy polskie szczególnie chętnie śpiewane są w domach prywatnych, a także w kościołach i kaplicach? Wśród najbardziej znanych kolęd wymienić możemy takie, jak:
- Anioł pasterzom mówił
- Dzisiaj w Betlejem
- Gdy się Chrystus rodzi
- Gdy śliczna Panna
- Lulajże Jezuniu
- Mędrcy świata, monarchowie
- Bóg się rodzi, moc truchleje
- Nie było miejsca dla Ciebie
Dlaczego warto śpiewać kolędy?
Śpiewanie kolęd sprawia, że każdy w jeszcze większym stopniu czuje magię świąt. Co więcej, kolędy zbliżają domowników i są doskonałym sposobem na wspólne spędzanie czasu po wigilijnej wieczerzy. Warto więc odśpiewać wspólnie przynajmniej kilka kolęd. Jeśli śpiewanie nie jest naszą mocną stroną, zawsze możemy wspomóc się podkładem muzycznym.
Teksty kolęd
Cicha noc
Cicha noc, święta noc,
Pokój niesie ludziom wszem,
A u żłóbka Matka Święta
Czuwa sama uśmiechnięta
Nad dzieciątka snem,
Nad dzieciątka snem.
Cicha noc, święta noc,
Pastuszkowie od swych trzód
Biegną wielce zadziwieni
Za anielskim głosem pieni
Gdzie się spełnił cud,
Gdzie się spełnił cud.
Cicha noc, święta noc,
Narodzony Boży Syn
Pan Wielkiego majestatu
Niesie dziś całemu światu…
Mędrcy świata
Mędrcy świata, monarchowie
Gdzie śpiesznie dążycie?
Powiedzcież nam Trzej Królowie
Chcecie widzieć Dziecię?
Ono w żłobie nie ma tronu
I berła nie dzierży
A proroctwo jego zgonu
Już się w świecie szerzy
Ono w żłobie nie ma tronu
I berła nie dzierży
A proroctwo jego zgonu
Już się w świecie szerzy
Mędrcy świata, złość okrutna
Dziecię prześladuje
Wieść okropna, wieść to smutna
Herod spiski knuje
Nic monarchów nie odstrasza
Do Betlejem spieszą
Gwiazda zbawcę im ogłasza
Nadzieją się cieszą
Nic monarchów nie odstrasza
Do Betlejem spieszą
Gwiazda zbawcę im ogłasza
Nadzieją się cieszą
Przed Maryją stają społem
Niosą Panu dary
Przed Jezusem biją czołem
Składają ofiary
Trzykroć szczęśliwi królowie
Któż wam nie zazdrości?
Cóż my damy, kto nam powie
Pałając z miłości
Trzykroć szczęśliwi królowie
Któż wam nie zazdrości?
Cóż my damy, kto nam powie
Pałając z miłości
Gdy śliczna panna
Gdy śliczna Panna Syna kołysała
Z wielkim weselem tak jemu śpiewała
Li, li, li, li, laj, moje Dzieciąteczko
Li, li, li, li, laj, śliczne Paniąteczko
Li, li, li, li, laj, moje Dzieciąteczko
Li, li, li, li, laj, śliczne Paniąteczko
Wszystko stworzenie śpiewaj Panu swemu
Pomóż radości wielkiej sercu memu
Li, li, li, li, laj, wielki Królewicu
Li, li, li, li, laj, niebieski Dziedzicu
Li, li, li, li, laj, wielki Królewicu
Li, li, li, li, laj, niebieski Dziedzicu
Sypcie się z nieba liczni aniołowie
Śpiewajcie Panu niebiescy duchowie
Li, li, li, li, laj, mój wonny kwiateczku
Li, li, li, li, laj, w ubogim żłóbeczku
Li, li, li, li, laj, mój wonny kwiateczku
Li, li, li, li, laj, w ubogim żłóbeczku
Li, li, li, li, laj, mój wonny kwiateczku
Li, li, li, li, laj...
W ubogim żłóbeczku
Podsumowanie
Kolędy to pieśni mówiące o Bożym Narodzeniu, które śpiewane są zarówno w kościołach, jak i w domach prywatnych. Wśród najpopularniejszych kolęd wymienić możemy takie, jak Cicha noc, Gdy śliczna panna, Lulajże Jezuniu, Mędrcy świata, monarchowie. Kolędy zazwyczaj śpiewamy od Bożego narodzenia do 2 lutego.