Zdjęcia i ilustracje Świętego Mikołaja: Jak Mikołaj jest przedstawiany w różnych kulturach i mediach?

Święty Mikołaj jest postacią rozpoznawalną na całym świecie. Każdy kojarzy wesołego, starszego pana z białą brodą w czerwonym kubraczku i w czapce z pomponem. Ów staruszek rok w rok spieszy z prezentami i dba o to, by każde, grzeczne dziecko otrzymało wyjątkowy upominek. Wizerunek świętego Mikołaja różni się jednak w zależności od regionu i kultury. Co wiemy na ten temat?

Tradycyjny Święty Mikołaj - święty biskup

Pierwowzorem postaci Świętego Mikołaja jest biskup Mikołaj z Miry, żyjący w IV wieku na terenie dzisiejszej Turcji. Dobroczynna działalność Mikołaja sprawiła, że został on kanonizowany w XV wieku - dzięki temu zyskał sławę w całym chrześcijańskim świecie. Święty Mikołaj pierwotnie był przedstawiany w biskupich szatach, z mitrą na głowie i złotym pastorałem w ręce. Bardziej niż z rozdawaniem prezentów, był kojarzony ze sprawowaniem patronatu, min. nad dziećmi, piekarzami, piwowarami, pannami, żeglarzami czy jeńcami.

Święty Mikołaj w popkulturze: ewolucja wizerunku

Postać świętego Mikołaja zaczęła ewoluować w XIX wieku. I tak, z troskliwego, świętego patrona, Mikołaj zmienił się w dobrodusznego, starszego pana rozdającego prezenty w święta Bożego Narodzenia. Kluczową rolę odegrał tutaj wiersz „A Visit from St. Nicholas” (znany także jako „The Night Before Christmas”) z 1823 roku. Ów wiersz po raz pierwszy opisuje Mikołaja jako radosnego, brodatego starca podróżującego saniami ciągniętymi przez renifery.

Współczesny wizerunek Mikołaja, a więc postać w czerwonym stroju, z białą brodą, wykreowano na początku XX wieku. Przyczynili się do tego marketingowcy z firmy produkującej najpopularniejszy napój gazowany - Święty Mikołaj pojawił się w reklamie produktu w 1931 roku.

Wizerunki Świętego Mikołaja w różnych kulturach

Dziadek Mróz

W Rosji i krajach postsowieckich dzieci wyczekują Dziadka Mroza, który rozdaje prezenty w Sylwestra. Jest to postać starszego, brodatego mężczyzny w białym lub niebieskim, sięgającym do ziemi futrze. Dziadkowi Mrozowi w rozdawaniu prezentów pomaga mu jego wnuczka Śnieżynka.

Sinterklaas

W krajach Beneluksu, dzieci odwiedza Sinterklaas - pojawia się 5 grudnia, a ubrany jest w szaty biskupa i czerwoną pelerynę. Sinterklaas jeździ konno od domu do domu, a towarzyszy mu pomocnik - Czarny Piotruś.

Joulupukki

W Finlandii Święty Mikołaj nosi nazwę Joulupukki, co dosłownie oznacza „Bożonarodzeniowy Kozioł”. Joulupukki mieszka w Laponii, a prezenty grzecznym dzieciom rozwozi saniami zaprzężonymi w renifery. Joulupukki zwykle przedstawiany jest w fińskim stroju ludowym, ale w ostatnich dekadach coraz częściej przybiera czerwone szaty.

Święty Mikołaj w mediach

Święty Mikołaj to postać, która od dekad jest obecna w popkulturze, w tym w filmach, książkach, reklamach oraz ilustracjach. Najpopularniejsze filmy upowszechniające znany nam wizerunek wesołego staruszka w czerwonym stroju to „Cud na 34. ulicy” (1947), „Święty Mikołaj” (1994) czy „Ekspres polarny” (2004). Filmy te wzmocniły przekonanie, że Mikołaj mieszka na biegunie północnym i podróżuje saniami z reniferami, co miało odzwierciedlenie w niezliczonych reklamach i piosenkach obecnych powszechnie już w przedświątecznym okresie.

Podsumowanie

Święty Mikołaj, mimo że wywodzi się z tradycji chrześcijańskiej, stał się globalnym symbolem świąt Bożego Narodzenia, obecnym w różnych kulturach i mediach. Wizerunek Mikołaja, który ewoluował od biskupa do magicznego starca w czerwonym stroju, jest pełen znaczeń i symboliki, które różnią się w zależności od kraju. Bez względu na to, czy Mikołaj jest przedstawiany jako poważny biskup, czy radosny staruszek, pozostaje postacią, która przynosi radość i nadzieję oraz roztacza magię świąt na całym świecie.