Święta Bożego Narodzenia

Boże Narodzenia to magiczny czas w roku, na który czekają dzieci i dorośli. Dla maluchów to ekscytujący czas oczekiwania na Mikołaja, dla dorosłych czas odpoczynku i spotkań z najbliższymi, dla chrześcijan rocznica narodzin Chrystusa. Skąd się wzięła tradycja Świąt Bożego Narodzenia, jakie ma symbole, kto obchodzi święto?

Święta Bożego Narodzenia – historia

Historia Bożego narodzenia sięga 354 roku. Ustały wtedy prześladowania chrześcijan, zaczęła rozwijać się liturgia i religia, zbudowano pierwsze świątynie, które pozwoliły na rozwój ceremonii kościelnych. Sobór nicejski ofgłosił dogmat o bóstwie Jezusa.

Boże Narodzenie przechodziło dużą transformację. Na początku obchodzone było tylko w Betlejem, następnie tradycja przeszła na zachód, potem - w 380 r. na wschód, do Azji Mniejszej i na Cypr.  Najpierw Narodziny Chrystusa świętowano 6 stycznia, później za dzień jego narodzin uznano 25 grudnia. 

Kiedy przypada Wigilia w 2020/21 roku?

Chrześcijanie obchodzą Wigilię zawsze 24 grudnia. W 2020 roku dzień ten wypada w czwartek. Nieco inaczej sytuacja wygląda u prawosławnych i wiernych obrządków wschodnich, m.in. grekokatolików i staroobrzędowców. Kościoły prawosławne obchodzą Wigilię 6 stycznia, który w 2021 roku wypada w środę. Różnica wynika z tego, że prawosławni żyją według kalendarza juliańskiego, który jest opóźniony od gregoriańskiego o 13 dni.

Najważniejsze symbole Bożego Narodzenia

Święta Bożego Narodzenia mają swoją symbolikę. Część obrzędów odeszła w zapomnienie, wiele przetrwało do dziś. Warto pamiętać, że świąteczne atrybuty to nie tylko piękne dekoracje, ale również symbole światła, nadziei i życia.

• Kolacja Wigilijna

Wieczerza wigilijna to początek celebrowania Świąt Bożego Narodzenia. Rozpoczyna się 24 grudnia, wraz z pojawieniem się pierwszej gwiazdy. W Polsce kolacja wigilijna rozpowszechniła się w XVIII wieku. O

• Dwanaście potraw na wigilijnym stole

Liczba dwanaście symbolizuje 12 apostołów, uczniów Jezusa. W wigilię królują na stole potrawy z ryb. m.in. karp w galardzie, ryba po grecku, śledź z cebulką. Ryba jest jednym z pierwszych symboli chrześcijaństwa. Inne wigilijne potrawy to barszcz z uszkami, zupa grzybowa, groch z kapustą, kluski z makiem, pierogi z kapustą i grzybami, sałatki i kutia. Deser to ciasta, serniki, makowce, miód, orzechy oraz kompot z suszonych owoców. Spróbowanie każdej potrawy jest obowiązkowe, gwarantuje szczęście przez cały rok. Od 2003 roku w czasie kolacji wigilijnej nie obowiązuje post, dopuszczalne są potrwy mięsne.

• Wolne miejsce przy stole

Bożonarodzeniową tradycją jest przygotowanie dodatkowego nakrycia na stole. Przeznaczone jest dla niespodziewanego wędrowca, który może zapukać do drzwi. Symbolizuje również pamięć o tych, którzy nie mogą zasiąść do świątecznego stołu oraz o zmarłych krewnych.

• Siano pod obrusem

Bardzo popularnym zwyczajem jest sianko włożone pod obrus, które upamiętnia żłobek, miejsce narodzin Jezusa.

• Dzielenie się o opłatkiem

Zwyczaj pochodzi z XIX wieku i przetrwał do dziś. Kiedyś dzielenie się opłatkiem miało zapewnić zdrowie, zarówno ludziom, jak i zwierzętom. Obecnie jest symbolem wdzięczności, pokoju i znakiem przebaczenia. W trakcie dzielenia się opłatkiem najbliżsi składają sobie życzenia, dziękują za wspólnie spędzony czas.

• Choinka 

Ubieranie choinki to jeden z najważniejszych zwyczajów Bożego Narodzenia. Ubieranie drzewka stało się bardzo popularne w XIX wieku i do dziś dekorowane jest w każdym domu. Choinka symbolizuje światło, nadzieję i nowe życie. Ozdoby choinkowe również nie są bez znaczenia. Gwiazda na czubku upamiętnia Gwiazdę Betlejemską, za którą podążali Trzej Królowie. Światełka to znak narodzin Chrystusa, łańcuch oznacza węża-kusiciela, a jabłuszka są symbolem grzechu. Obecnie tradycyjne dekoracje coraz częściej zastępowane są przez szklane bombki, w różnych kształtach i kolorach.

• Śpiewanie kolęd

Boże Narodzenia to najbardziej rozśpiewane święta w roku. Pierwsze kolędy, czyli pieśni opisujące narodziny Jezusa, powstały w XV wieku, śpiewane są do dziś. Niektóre znane są tylko lokalnie, inne, np. Cicha Noc zdobyły uznanie na całym świecie. Śpiewanie kolęd łączy całą rodzinę, tworzy wspaniałą, nieporównywalną z niczym atmosferę.

• Święty Mikołaj

To ulubiony przez wszystkie dzieci symbol Bożego Narodzenia. Święty Mikołaj to urodzony w Turcji biskup i darczyńca. W noc wigilijną Mikołaj odwiedza domy i zostawia podarki. Dostaje się do domu przez okno lub komin, prezenty podrzuca pod choinką i znika. Jak dotąd nikomu nie udało się go jeszcze zobaczyć.

Czy wszyscy chrześcijanie obchodzą Boże Narodzenie?

Święta Bożego Narodzenia to święto chrześcijańskie, ale nie jest obchodzone przez wszystkie wyznania. Świadkowie Jehowy nie obchodzą świąt, uważają, że Jezus nakazał jedynie świętowanie rocznicy Wieczerzy Pańskiej. Nie zgadzają się również z twierdzeniem, że data 25 grudnia jest dniem narodzin Jezusa. Obchody świąt nie są również praktykowane przez Kościół Boży Dnia Siódmego oraz Kościół Adwentystów Dnia Siódmego. Wynika to z przekonania, że święto ma pogańskie korzenie, a data 25 grudnia nie jest dniem narodzin Chrystusa. Kolejnym kościołem odrzucającym Boże Narodzenie jest Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa, Żydzi Mesjanistyczni, Prawdziwy Kościół Jezusa oraz Kongregacja Chrześcijan.

Podsumowanie 

Święta Bożego Narodzenia to wyjątkowy czas, pełen magii i tradycji. Świat nabiera kolorów, mieni się migocącymi światełkami, słychać kolędy i radosny gwar. To okres, który kojarzy się z zapachem choinki, aromatem ciast, oczekiwaniem na pierwszą gwiazdkę i Mikołaja z workiem prezentów. Warto spędzić je w rodzinnej, ciepłej atmosferze, z najbliższymi. W natłoku obowiązków nie można zapomnieć o symbolice świąt, trzeba uważać, aby nie zatracić się w przygotowaniach, sprzątaniu i gotowaniu. To czas, który warto przywitać w dobrym nastroju, w zgodzie i z uśmiechem.